Vitale functies & Hersenen

Vitale functies

De hersenstam beïnvloedt het parasympatisch zenuwstelsel. Waardoor vitale functies worden aangestuurd door de hersenstam. Tijdens een medicamenteus geïnduceerde horen deze functies in principe te functioneren, omdat het metabolisme in de hersenen wordt verminderd. Hierdoor werken de primitieve reflexen en de vegetatieve functies van de patiënt.

Wanneer medisch een coma wordt geïnduceerd heeft de patiënt een onregelmatiger beademingsapparaat. Dit komt omdat de sedatieve medicatie in het beginstadium wel enige invloed heeft op de hersenstam. Hierdoor wordt de patiënt ondersteund door een beademingsapparaat. Langzamerhand neemt de sedatieve functie af in de hersenstam, waardoor de ademhaling in principe normaal functioneert. Toch blijft de patiënt gekoppeld aan het beademingsapparaat vanwege voorzorgsmaatregelen. De voornaamste reden is dat er continu sedatieve medicatie wordt toegediend via een intraveneus infuus.

Bloeddruk, hartfunctie en zuurstof in het bloed worden gemonitord met een elektronische zorg dossier. De bloeddruk wordt gemeten via een bloeddrukband of een arterielijn, een slangetje dat ingebracht wordt in een slagader. Bij iedere seconde vindt er een bloeddrukmeting plaats. De hartfunctie wordt geregistreerd doormiddel van een ECG, hartfilmpje. Een ECG toont het aantal slagen van het hart per minuut, hartfrequentie, en het hartritme. De hoeveelheid zuurstof in het bloed wordt gemeten aan de hand van hoeveel procent van de cellen in de vloed verzadigd zijn met zuurstof, saturatie. Deze gegevens zeggen veel over de gezondheid van de patiënt en zijn daarom cruciaal om te meten.

Hersenen

Tijdens medicamenteus geïnduceerde coma blijven de hersenen actief, maar dan op het laagste niveau van alertheid. De hersenactiviteit kan in kaart worden gebracht met een PET-scan van de hersenen en met een elektro-encefalogram.

PET-scan

Figuur 4: PET-scan

PET-scan staat voor positron-emmision-tomografie. Onder andere hersenen zijn geschikt om een PET-scan van te maken, omdat er veel activiteit is en waar dan veel glucose nodig is. Hoe meer activiteit, hoe donkerder/roder. Door verschillende scans met elkaar te vergelijken kan je een goed beeld krijgen van de hersenactiviteit in de hersenen, zie figuur 4. Bij de normale PET-scan, heeft de patiënt een cognitief bewustzijn. Bij de PET-scan met minimaal bewustzijn, zie gevolgen na coma, is er al een groot verschil in hersenactiviteit. Bij (medicamenteus geïnduceerde) coma is er bijna geen hersenactiviteit. De patiënt heeft geen cognitief bewustzijn meer.

De werking is gebaseerd op annihilatie, massa wordt omgezet in energie. Bij radioactief verval kunnen er positronen, positief geladen elektronen, ontstaan. Positronen worden via tracers met positron verval in het lichaam gebracht.  Wanneer een positron bots met een elektron ontstaan er twee gammafotonen. Deze twee gammafotonen hebben een richting die precies tegenovergesteld aan elkaar is in een rechte lijn. De detectoren om de patiënt heen vangt deze gammastraling op. De activiteit is gebaseerd op de hoeveelheid gammastraling die afkomstig is van annihilatie.

Figuur 5: Werking van de PET-scan

Elektro-encefalogram

Figuur 6: Elektro-encefalogram

Elke toestand heeft een andere patroon op het elektro-encefalogram, EEG. Een EEG meet de hersenactiviteit in de vorm van golven. Doormiddel van kenmerkende patronen wordt de diepte van de medicamenteus geïnduceerde coma gemeten. Het patroon van een medicamenteus geïnduceerde coma wordt gedefinieerd als burst  suppression.  De arts streeft hierbij naar een aantal burst per scherm. Hieruit kan de arts concluderen of er genoeg verdoving aanwezig is in de hersenen, zodat de patiënt in coma blijft. Tevens is het EEG-patroon ook afhankelijk van de mate van de hersenbeschadiging die is opgelopen.

Voor het toedienen heeft de patiënt een actief EEG. Door het toedienen van een sedatief medicijn komt de patiënt in een kalme opgewonden staat. Naarmate de sedatie toeneemt komt de patiënt in een staat van paradoxale excitatie, een verwarde en agiteerde toestand. Steeds verder neemt de sedatie toe, waardoor de patiënt alle fases van anesthesie doorloopt tot fase 3, zie figuur 6.